شناخت انواع چسب های مناسب کارهای هنری

احتمالاً هر هنرمندی این را می‌داند که چسب‌ها یکی از مهمترین ابزاری هستند که در کارهای هنری نقش تعیین کننده داشته و از ملزومات می‌باشند. به نظر می‌رسد خرید و انتخاب آن‌ها بسیار آسان و بدون دغدغه است. اما همه چسب‌ها یکسان نیستند و انواع متفاوتی دارند که برای امور مختلفی در هنر مناسب هستند. برای مثال برخی از آن‌ها برای منجوق‌دوزی و برخی دیگر برای ساخت کاردستی ایده‌آل هستند. برای اطمینان از انتخاب چسب مناسب برای پروژه باید با انواع آن‌ها آشنا باشید.
هر فردی که در زمینه‌ی کارهای هنری فعالیت می‌کند، می‌داند که انتخاب و استفاده از نوع چسب درست برای داشتن پروژه‌های موفق، امری ضروری است. در ادامه یک لیست از چند چسب پرکاربرد در کارهای هنری را برای‌تان آماده کرده‌ایم تا جعبه ابزار خود را تکمیل کنید. برای داشتن نتایج عالی در زمینه‌ی کارهای هنری و صنایع دستی لازم است این موارد را در ذهن خود داشته باشید و بدانید هر چسبی در چه مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چسب چوب
چسب چوب همانطور که از اسمش پیداست مناسب چسباندن وسایل و اشیای چوبی می‌باشد. چسب چوب به این دلیل که ساختار خمیری شکل دارد مناسب چسباندن سطوح صاف و صیقلی نمیباشد و بیشتر برای چسباندن سطوح خشک خشن مانند چوب کاربرد دارد. این چسب از قرن 17 میلادی در اروپا و بخصوص هلند جایگاه ویژه ای پیدا کرد و برای اتصال قطعات چوبی از آن استفاده می‌شد. به مرور زمان چسب چوب جایگاه خود را در دیگر کشورهای جهان هم پیدا کرد.توسعه و تکامل چسب چوب در زمان جنگ جهانی اول و برای استفاده در صنایع کشتی سازی جنگی، ساخت واگن قطار، هواپیماسازی و کامیون سازی شروع شد.در زمان جنگ جهانی هم به واسطه رشد صنعت چوب استفاده از چسب چوب بیشتر شد. چسب چوب یکی از بهترین محصولات برای اتصال قطعات چوبی به یکدیگر می باشد که در انواع 500 گرمی، 1 کیلویی، حلبی و گالونی در بازار عرضه میگردد. اما از چسب چوب صرفاً در بهم چسباندن قطعات چوبی استفاده نمی شود و کاربردهای دیگری همچون چسباندن کاغذهای مقوایی و تکه های مجسمه نیز دارد. یکی از مشخصات چسب چوب دیرگیر بودن این نوع چسب می باشد که با این امکان شما می توانید با خیال راحت قطعات و تکه ها را بهم بچسبانید. حلال چسب چوب آب است و به همین دلیل می توان از انگشتان دست و همچنین از قلمو برای مالیدن چسب به نقاط مد نظر خود استفاده کنید. اگر به دنبال چسب چوب در بازار قدم بردارید متوجه خواهید شده که چسب چوب در دو نوع بی رنگ و سفید در بازار عرضه میگردد. این نکته لازم به ذکر است که چسب چوب نامرغوب و فاسد به صورت ژله ای میباشد و روی آن آب افتاده است. سیستم کارکرد چسب چوب به این صورت است که بین چوب و چسب چوب اتصال فیزیکی برقرار می شود به طوری که زائده ها یا قندیل‌های چسب به داخل فضای خالی ساختمان چوب نفوذ کرده و نیروی چسبندگی فیزیکی در سطوح چسب خورده و داخل منفذهای چوب به وجود می آورد.

چسب سنگ
چسب سنگ نوعی پلی‌استر دو جزئی است که پس از ترکیب اجزا با مقاومت بسیار بالا در برابر آب و برخی حلال‌های ضعیف سطوح را به یکدیگر می‌چسباند. استفاده از چسب سنگ برای کارهای ساختمانی و تزئینات مزایای بسیاری به همراه دارد. ازجمله اینکه با کمک این ماده نه‌تنها کیفیت انجام پروژه بسیار افزایش می‌یابد بلکه زمان اجرا نیز کم خواهد شد.
از طرف دیگر با توجه اینکه چسب سنگ برخلاف سایر مصالح معمول نظیر سیمان که برای متصل کردن سنگ به نما به کار می‌روند، دارای مقاومت بیشتری در برابر خوردگی است، استحکام نما نیز افزایش پیدا می‌کند.
یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که برای استفاده از چسب سنگ باید مدنظر داشته باشید، آماده کردن صحیح و اصولی محلی است که قصد چسباندن سنگ را بر روی آن دارید. چراکه کیفیت کار نهایی به‌طور مستقیم تحت تأثیر این مرحله قرارگرفته و عدم دقت کافی بعضاً باعث بروز خسارات مادی خواهد شد.

چسب فوری
چسب فوری جزو در دسترس ترین انواع چسب میباشد که علاوه بر استفادههای صنعتی، در زندگی روزمره نیز مورد استفاده قرار میگیرد. چسب فوری برای چسباندن انواع قطعات چوبی، پلاستیکی، ام دی اف و… مورد استفاده قرار میگیرد. چسب فوری با نام چسب 1 2 3 نیز شناخته میشود. دلیل این نامگذاری به سرعت خشک شدن این چسب باز میگردد. معمولاً چسبهای فوری از دو جزء ساخته میشوند. یک جزء تشکیل شده از چسب میباشد و جزء دوم خشک کننده‌ی چسب می‌باشد. چسب فوری قطره ای بر پایه سیانوآکریلات که به چسب 123 معروف است, این چسب که یک محصول نو در دنیای چسب میباشد, به دلیل همه کاره بودن آن دارای طرفداران زیادی در کلیه صنایع و منازل میباشد به طوری که تقریبا در هر صنفی مصرف این محصول وجود خواهد داشت.

چسب پمادی
چسب پمادی یا چسب همه کاره کانتکت پریمیوم پاتکس برپایه پلی کلروپرن است و برای چسباندن پلاستیک و.. مورد استفاده قرار می‌گیرند. از دیگر موارد کابرد چسب همه کاره پمادی می‌توان به ماکت سازی، چرم، لاستیک خودرو و موتور، پی وی سی و هم‌چنین درزگیری در و پنجره به کار می‌روند.
چسب پمادی همانطور که از نامش پیداست به چسب‌هایی گفته می‌شود که به شکل پماد هستند و دارای کابردهای مختلفی در صنایع می‌باشند. از انواع چسب پمادی می‌توان به چسب پمادی رازی، چسب پمادی تارگت، چسب آکواریوم پمادی و پی وی سی اشاره نمود. هر کدام از این نوع چسب ها دارای کابردهای متفاوتی هستند. ویژگی های چسب پمادی عبارتند از؛ قابل استفاده روی تمامی سطوح – استحکام بالا در چسباندن قطعات – مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و اسیدی و… . برای استفاده از چسب پمادی می‌بایست سطوح مورد نظر را خشک و تمیز کرد. بسته به نوع سطح مورد نظر باید توجه داشت که در مورد سطوح آهنی باید مواد روغنی را از روی سطح آهنی پاکسازی کنید. عدم تمیزی سطح مورد نظر باعث کاهش کیفیت چسبندگی محصول می‌شود. چسب پمادی را روی سطح مورد نظر ریخته و سپس به مدت 10 الی 15 دقیقه صبر کنید تا دو سطح به هم بچسبند. حلال چسب پمادی کربن و یا تینر است.

چسب دوقلو
یکی از موادی که در ساخت پروژه های دانش آموزی و کارهای هنری بسیار زیاد به آن نیاز پیدا خواهید نمود چسب دو قلو می باشد. نام دیگر این چسب، چسب اپوکسی یا Epoxy glue می باشد.
چسب دو قلو نوعی چسب ترکیبی می باشد و باید برای استفاده از آن، مقادیر برابر از دو تیوپ جدا گانه را با هم مخلوط نماییم. یکی از این تیوپ ها حاوی رزین و تیوپ دیگر حاوی کاتالیزر می باشد که سرعت واکنش و عملکرد چسب را افزایش می دهد. در هنگام مخلوط نمودن دو جزء چسب دو قلو با هم، واکنشی رخ می دهد و در طی این واکنش مولکول های کوچک با هم پیوند می خورند و سپس با ترکیبات اکسیژن دار واکنش می دهند و باعث تشکیل یک رزین پلیمری می شوند. رزین تشکیل شده بسیار پایدار، محکم و مناسب می باشد.
این چسب می تواند اتصال بسیار قوی بین سطوح مختلف ایجاد کند. سطوحی که قابلیت چسباندن توسط چسب دو قلو را دارا می باشند شامل سطوح فلزی، شیشه ای، چینی، سنگی، چوبی و… می باشند. چسب های دو قلو معمولاً در دو نوع شفاف و رنگی در بازار به فروش می رسند. چسب دو قلو مقاومت خوبی در برابر حرارت دارد و مقاومت نوع معمولی آن نسبت به نوع شفاف آن، در برابر حرارت بالا تر می باشد.
چسب دو قلو را می توان پس از مخلوط نمودن در دمای 25 درجه سانتی گراد تا پنج دقیقه استفاده نمود. این چسب پس از ده دقیقه خود را می گیرد و پس از دو ساعت کاملاً خشک می شود. این چسب پس از خشک شدن قابلیت سوهان خوردن و رنگ پذیری خوبی خواهد داشت و در برابر حلال های شیمیایی مقاومت خواهد نمود، در صورتی که چسب خشک نشده را می توان توسط استون حل نمود.

چسب ماتیکی
چسب ماتیکی برای ساخت کاردستی‌ها کاغذی و کارهای دقیق بسیار مناسب است. ساختن کاردستی‌های کاغذی برای کودکان بسیار لذت بخش بوده و به افزایش خلاقیت و هوش آن‌ها کمک می‌کند. اصلی‌ترین ابزار برای ساخت کاردستی انتخاب یک چسب مناسب است. چسب‌های ماتیکی یا Glue sticks یکی از این گزینه‌ها می‌باشد. چسب‌های ماتیکی شامل یک چسب جامد درون یک محفظه‌ی ماتیکی می‌باشد که با چرخاندن قسمتی از چسب ظاهر می‌شود. این چسب‌ها غیر سمی بوده و به دلیل نفوذ نکردن در کاغذ و عدم کثیف‌کاری بهترین گزینه در کارهای دستی حساس و دقیق محسوب می‌شود. چسب‌های ماتیکی گزینه‌ای مناسب برای چسباندن پاکت، کارت و کاغذ به کاغذ و استفاده کودکان برای ساخت کاردستی می‌باشند. این چسب به آسانی روی سطح کاغذ پخش شده و به سرعت می‌چسبد. ویژگی مهم این چسب امکان شستشو و پاک کردن آن با آب سرد است. بنابراین نگرانی از تماس چسب با لباس یا مبلمان خانه از بین می‌رود.

چسب‌های نواری
نوار چسب شیشه ای یکی دیگر از چسب‌های پرکاربرد در کارهای هنری و ساخت کاردستی است. این نوع چسب در صنایع مختلفی نیز استفاده می‌شود. این نوع چسب‌های به دلیل شفاف بودن برای چسباندن کاغذ در کارهای دستی بسیار پرکابرد است. اما یکی از اصلی‌ترین استفاده‌های آن در ساخت کاردستی، جوش زدن در نواحی داخلی کاردستی است. چسب نواری برای استفاده در لوازم تحریر و بسته بندی کاغذ، پلاستیک و … کاربرد دارد.
یکی دیگر از چسب‌های نواری که در برخی موارد در ساخت کاردستی و چسباندن کاغذ استفاده می‌شوند، چسب کاغذی است که قابلیت نوشتن بر روی آن وجود دارد. از این چسب دانش آموزان و دانشجویان رشته‌های مختلف برای کاربردهای گوناگون استفاده می‌کنند. این چسب در رشته‌های هنر و معماری برای ساخت ماکت کاربرد دارد.

چسب حرارتی یا تفنگی
یکی دیگر از چسب‌های پرکاربرد در ساخت کاردستی و کارهای هنری، چسب حرارتی یا تفنگی است. به این دلیل این چسب‌ها را، چسب‌های تفنگی می‌نامند که به کمک وسیله‌ای شبیه به تفنگ، کار چسباندن توسط این چسب ها انجام می گیرد.
چسب‌های حرارتی به شکل میله‌هایی استوانه‌ای شکل از جنس چسب جامد و شفاف می‌باشد که در ضخامت های مختلف 7 و 12 میلی متری ساخته می‌شوند. این استوانه‌های میله‌ای جامد در اثر حرارت دیدن آب شده و به صورت مایع چسبناک تغییر می‌یابد. چسب‌های حرارتی قدرت چسبندگی بالایی دارند و خیلی زود خشک می‌شوند. به همین دلیل کاربردهای گسترده‌ای دارند. از چسب‌های حرارتی برای چسباندن گستره وسیعی از مواد از جمله چوب، فلز، پلاستیک، شیشه، کاشی، سرامیک و چینی، کاغذ و مقوا، چرم و پارچه استفاده کرد.

چسب نواری فومی
نوار فوم یک روش عالی برای اضافه کردن بعد و ضخامت به پروژه‌های هنری است این چسب دارای دو سطح چسبنده است که بسیار موثر می‌باشد. همچنین استفاده از آن‌ها نیز آسان است چرا در رول‌های بزرگ و کوچک آماده‌ای قرار می‌گیرند که می‌توانید به راحتی مقدار دلخواهی را از آن‌ها جدا کنید. این چسب‌ها را می‌توان در ضخامت‌های مختلفی پیدا کرد که در اضافه کردن ابعاد به پروژه کمک می‌کنند.

چسب آکواریوم
چسب آکواریوم یا چسب سیلیکون یکی از پرکاربردترین چسب‌های صنعتی نه تنها در زمینه کارهای هنری، بلکه در امور تعمیرات، نگهداری وسایل منزل، آب‌بندی و … هستند. به دلیل خاصیت چسبندگی در شیشه و آب‌بندی آن، از آن در ساخت آکواریوم استفاده می‌کنند و به همین دلیل نام دیگر آن، چسب آکواریوم نام دارد. در پروژه‌هایی که در آن‌ها ملاک چسبیدن شیشه و جلوگیری از نشت آب یا مایع از درون درز‌ها و اتصالات می‌باشد، این چسب بهترین انتخاب برای شما خواهد بود.

چسب رزین
چسب رزین نوعی متریال متشکل از ماده‌‌ی شیمیایی دو جزئی است که از ترکیب رزین اپوکسی و هاردنر بتن تشکیل می‌شود. رزین ترکیبی است طبیعی یا مصنوعی که در صنعت، معماری داخلی و هنرهای تجمسی کاربرد فراوان دارد. رزین به واسطه ماده هاردنر (سفت کننده) خودش را گرفته و سخت می شود. از آنجا که رزین در آب حل نمی‌شود به عنوان یک ماده ضد آب کننده در زمینه‌های مختلف کاربرد دارد. حلال رزین الکل و استون است.
رزین‌های مصنوعی انواع مختلفی دارند. از بین آن‌ها رزین پلی استر و آپوکسی در کارهای هنری استفاده می‌شوند. از رزین آپوکسی در ساخت انواع زیورآلات رزینی به کار برده می‌شود.